KZ | RU | EN
Қазақ тілінің Негізгі корпусы сайтына қош келдіңіз! Негізгі корпус – ғылыми зерттеу және оқыту IT-ресурсы ретіндегі қазақ тілінің 5 стилінен (көркем әдебиет стилі, ғылыми стиль, публицистикалық стиль, ісқағаз стилі, сөйлеу стилі) алынған мәтіндердің электронды жиынтығы.Негізгі корпустың мақсаты – бір тілдің біртұтас бейнесін танытатын қазақ тіліндегі барлық стильдік қабаттарды қамтитын мәтіндер дереккөзі болу. Жалпы көлемі – 31 105 900 сөзқолданыс. Негізгі корпус сөз, сөзформа (сөз түрленімі) бойынша іздеу жүйесінен тұрады. Негізгі корпуста морфологиялық, семантикалық, лексикалық, фонетика-фонологиялық белгіленім түрлері жұмыс істейді. Бұл белгіленімдер іздеу жасалған сөз туралы тілдің барлық деңгейі бойынша ақпарат береді: Морфологиялық белгіленімде анализатор сөзді/сөзформаны автоматты түрде түбір мен қосымшаға бөліп (лемматизация), түбірге (леммаға) сөз табын қояды. Қосымшалардың грамматикалық сипаттамасын береді. Лексикалық белгіленім сөздердің түсіндірме сөздіктегі барлық мағынасын көрсетеді. Фонетикалық белгіленімде сөз орфоэпиясы беріліп, автоматты түрде буынға бөлінеді, буын түрлері сипатталады. Фонологиялық белгіленімде сөз құрамындағы дыбыстардың фонемалық сипаттамасы беріледі. Негізгі корпусқа енгізілген әрбір мәтіннің дереккөзі (метабелгіленімі) бар. Метабелгіленім терезесі курсорды авторға нұсқаған кезде екінші беттен ашылады. Корпусты пайдаланушы метабелгіленім түрлері (мәтін авторы, мәтін аты, автор жынысы, мәтін стилі, аудиториясы, таралым типі, мерзімі, тақырыбы, толық дереккөзі) бойынша қажетті сөзді іздей алады.


Корпус мәтіні туралы мәлімет:



Авторы Шығарманың атауы
1 М. Әуезов Абай жолы, Қорғансыздың күні, Оқыған азамат, Кешкі дөң басында, Қыр суреттері, Сыбанның моласында, Текшенің бауырында, Үйлену, Сөніп-жану, Кінәмшіл бойжеткен...
2 Ғ. Мүсірепов Қазақ солдаты, Ұлпан, Өлімді жеңген ана, Айгүл қойшының күнделігі, Ана жыры, Ана кейпі...
3 О. Бөкей Бес тиын, Күлпәштің ұрынысы, Қамшыгер, Бұра, Сарыарқаның жаңбыры, Қасқыр ұлыған түнде, Қияли...
4 Ә. Кекілбаев Аңыздың ақыры, Мұнара, Махаббат, Бір шөкім бұлт, Автомобил, Байғеторы, Бәсеке...
5 Ж. Аймауытов Бірін-бірі жеп қылу, Жөндіктер қысқа қалды қамағанда, Соқыр мен көзі көргіш, Шұбар тайдың табылдығы...
6 Ә. Нұрпейісов Ақ бидай туралы аңыз, Ер шоқтығы, Жер шоқтығы, Жолашушы жолға шыққанда, Қан мен тер...
7 Ә. Әбішев Жаралы жүрек, Найзағай, Жастық тірегі, Ғаламат, Сарқырама, Үлкен жолда...
8 Б. Момышұлы Ұшқан ұя, Курляндия, Москва үшін шайқас
9 Ә. Әлиханова Ақынның алтын тағы, Қарасүнқар көпірі, Күнге бет алған
10 М.А. Шемекин Партizan Турарбекке, Қарақұм трагедиясы
11 І. Шашкин Теміртау, Сенім
12 С. Тарази Мұң
13 Б. Қыдырбекұлы Алып ұшқан көңіл-ай
14 Алатау
Авторлар тізімі
1Ж. Жабаев
2А. Құнанбаев
3Ә. Тәжібаев
4Ә. Кекілбаев
5Ә. Қоңыратбаев
6А. Байтұрсынов
7Ә. Найманбаев
8А. Байтұрсынов
9Ғ. Қайырбеков
10Т. Сейітжан
11Б. Майлин
12Едіге
13Е. Ерұланов
14Қ. Жанқұтты
15Ж. Молдағалиев
16І. Байзақов
17Қ. Мұстафин
18М. Әуезов
19К. Жұмаділов
20Қ. Сатыбалдыұлы
21А. Қанафинов
22М. Жұмабаев
23М. Әуезов
24М. Мақатаев
25М. Жылқышиева
26М. Көпеев
27М. Әбікенова
28М. Оразалин
29Н. Әшім
30Н. Оразалин
31О. Турған
32Оразхан Асқар
33С. Левентай
34С. Сейфуллин
35С. Мұқанов
36Т. Айбергенов
37Т. Толымбек
38Т. Лайкбаев
39Ұ. Сариева
40Ұ. Есдәулетов
41Х. Фантазия
42Х. Ерғалиев
43Ш. Қайырбекұлы
44Ш. Бөкеев
Материалдар тізімі
1«Алматыкітап» оқулықтары
2Музыка (1, 2 сынып)
3Математика (2, 3 сынып)
4Қазақ тілі (1, 4 сынып)
5Информатика (8 сынып)
6Жаратылыстану (5 сынып)
7География (7 сынып)
8Әдебиет (4 сынып)
9Дүниежүзі тарихы (9 сынып)
10Ежелгі Қазақстан тарихы (6 сынып)
11Қазақстанның физикалық географиясы (8 сынып)
12Қазақ әдебиеті (5, 6, 7, 8, 10, 11 сыныптар)
13Қазақ тілі (1-11 сыныптар)
14Қазақстан тарихы (7, 8 сыныптар)
Материалдар тізімі
1«Ұлы дала тұлғалары» сериясымен жарық көрген Қ.Жұбановқа арналған еңбек. – Алматы: А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институты, 2013. – 448 бет.
2Ғылымдағы ғұмыр: ана тіл және түркі әлемі. Халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдары (Ә.Қайдар туғанына 90 жас). Елтаным баспасы, Алматы 2014
3Қазақ лирикасы: көркемдік ізденістер және ұлт тәуелсіздігі. Ғылыми зерттеулер, сын мақалалар. – Алматы: «Тау-Самал» баспасы, 2012. – 356 бет.
4ҚР Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитеті А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институты Алматы қалалық Тілдерді дамыту, мұрағаттар және құжаттама басқармасы, Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамы, Ахмет Байтұрсынұлы – қазақ руханиятының көсемі атты халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдары
5Құдайберген Қуанұлы Жұбановтың туғанына 110 жыл толуына арналған, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитеті А. Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының ұсынысымен шығарылған «Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер». – ЖШС «Кие», 2010. – 581 бет
6Құдайберген Қуанұлы Жұбановтың туғанына 110 жыл толуына арналған, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитеті А. Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының ұсынысымен шығарылған «Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер». – ЖШС «Кие», 2010. – 581 бет
7Болатбек Төлепберген. Ұлттық идея – тәуелсіздік тірегі: философиялық талдау. Алматы: «Алматы баспа үйі», 2011. – 240 бет.
8ҚР Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитеті А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институты Алматы қалалық Тілдерді дамыту, мұрағаттар және құжаттама басқармасы, Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамы, Ахмет Байтұрсынұлы – қазақ руханиятының көсемі атты халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдары
9Сыздық Р. Ғылыми таным үздіктері. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 – том. Алматы. «КИЕ» лингвистикалық инновациялық орталығы, «Егемен Қазақстан», 1995, 19 мамыр). – 1999. 362 бет.
10Қазақ іс қағаздары: функционалдық сипат, терминдік аппарат, нормативтік- әдістемелік негіздері / Ұжымдық монография. Алматы. – 279 бет.
11Шажеева Гүлбағыт Қалдырақынқызы «Қазақстандық мәдени мұра құндылықтарын жүйелеу және оларды жоғары білім беруде жетілдіру» // Диссертация. Алматы 2016. – 154 бет.
12Чукенова Гүлшат Толеуовна «Лингвосоциологияның когнитивтік оқыту әдістемесі» // Диссертация. Талдықорған, 2016
13Латынша қазақ әліпбиі: талдау, талқылау, парадигма // Ұжымдық монография. Алматы 2017. – 254 б.
14Авторлық ұжым: Алтаев Ж.А., Байбота Т.Х., Білім тарихы мен педагогикасы / Құрастырушы – Алтаев Ж.А.: ЖОО-ның магистраттарына және аспиранттарына арналған оқу құралы. Алматы 2007. – 520 б.
15Бердібек Бияров «Жер үсті аттарының сөзжасамдық үлгілері»/ Монография.
16Фольклорлық кейіпкерлерді өзіңдендіру жолдары// Ұжымдық монография. Алматы 2017. – 256 б.
17Әлімбаев Мұхаммед «Әлеуметтік саясаттану аттары» Монография. – Алматы: 2005. – 184 б.
18Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ш.Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты «Шоқан Уәлиханов». Алматы, 1995. – 184 б.
19Қазіргі қазақ тіліндегі синтаксистік парадигмалар// Ұжымдық монография. Алматы 2014. – 221 б.
20Түркі тілдері // Ұжымдық монография. – Алматы, 2017. – 425 б.
Материалдар тізімі
1Жас Алаш (2016)
2Астана ақшамы (2016, 2017)
3Айқын (2015)
4Ақиқат журналы (2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017)
5Түркістан (2018, 2019, 2020)
6Ана тілі (2017, 2018, 2019, 2020)
7Егемен Қазақстан (2018, 2019, 2020)
8Орталық Қазақстан (2018, 2019, 2020)